نگارش بين خطوط

پنهان‌نگاری (يا نگارش بين خطوط) شیوه و هنری از نگارش است که در آن فیلسوفِ سیاسی به دلایلی، ایده‌ها و افکار خود را به گونه‌ای به نگارش در می‌آورد که فهم واقعی آن برای همگان میسر نیست. آثاری که این گونه نوشته می‌شوند ممکن است به صورت دیالوگ، رساله، شرح، تعلیقه و غیره ارائه شوند.

نویسنده چنین آثاری، ابزارهای ادبیِ زیادی برای پنهان کردن افکار و ایده‌های واقعی خود به کار می‌گیرد. ویژگی‌های رازگونه چنین آثاری عبارتند از: پیچیدگی طرح، تناقضات، اسامی مستعار، تکرار نادرست بیانات پیشین، جملات عجیب و غریب و غیره.

چنین ویژگی‌هایی باعث می‌گردد که فهم آن نیازمند مطالعه دقیق و عمیق باشد؛ مطالعه‌ای که در وهله اول باید به پرسش‌های مربوط به مشکلات فلسفی بپردازد و در مرحله بعد جزئیات ادبی را با دقت و با دلایل روشن به هم متصل کند.

اين بخشی از مقاله محسن رضوانی با عنوان «اشتراوس و روش‌شناسیِ فهمِ فلسفه سیاسی اسلامی» در مجله فرهنگ امروز است. برای خواندن آن به اينجا برويد.