اخگر انفجار تحليل سيد فريد قاسمی از پيش‌زمينه و پی‌آمدِ مقاله «ايران و استعمار سرخ و سياه» در روزنامه اطلاعات 17 دی ماه 1356 است.

گزارش تفصيلی وی از گفته‌های متناقض مقامات رژيم پهلوی، نشان می‌دهد که هنوز اين پرسش 43 ساله که نويسنده واقعی آن مقاله که ايران را وارد دورانی تازه کرد، چه کسی بوده، به قوت خود باقی است.

اين کتاب با اينکه متن آن مقاله را نياورده است، افزون بر داده‌های ارزنده‌اش پيرامون چند و چون نگارش آن، سه موضوع خواندنی ديگر نيز دارد:

ديدگاه يکسان اکثر گزارشگران ـ به‌جز يک نفر که قاطعانه آن را نفی کرده است ـ در باره پافشاری شاه بر نگارش يک مقاله تند و تيز با اين استدلال هميشگی‌اش که: «ماهی‌ها را بايد با ايجاد موج‌های مصنوعی به سطح آب کشانيد و آن وقت همه را يک‌جا به تور انداخت».

چاپ مقالاتی همسو با محتوای همان مقاله در روزنامه «آفتاب شرق» مشهد (3 دی) و روزنامه‌های رستاخيز (17 دی)، آيندگان (20 دی) و کيهان (24 دی)، که کمتر بدان پرداخته شده است.

گزارشی خواندنی از واکنش درونی مديران و دبيران روزنامه‌ها در برابر وادار شدن به چاپ اين مقاله‌ها.